O książce: 1862 / "Historia" stała się prawdziwym szczytem twórczości Nikity Choniatesa. Zachował ten rękopis, porzucając wszelki inny majątek podczas ucieczki z Konstantynopola w 1204 roku. Jest to szczegółowy opis dziejów Bizancjum i ludów sąsiednich od 1118 do 1206 roku i jeden z najlepszych zabytków prozy średniowiecznej, w którym podjęto próbę psychologicznego umotywowania wydarzeń, a obrazy są złożone i sprzeczne. Jest to jedno z głównych źródeł dotyczących dziejów tego okresu i dość wiarygodne, gdyż sam autor był naocznym świadkiem wielu wydarzeń lub opierał się na relacjach naocznych świadków.